ओवीची शाळा फार दूर आहे. सकाळी तिला शाळेत जाण्यासाठी पहाटे पाचलाच उठवावे लागते कारण पाच वाजून पंचावन्न मिनिटांनी तिची बस येते. आम्हाला तिच्या शाळेत जायचं म्हटलं तरी मेट्रो स्टेशनवर उतरून टॅक्सीने जावे लागते. मेट्रोपासून तिची शाळा फार लांब आहे आणि तिथं बसही जात नाही. त्यामुळे तिथं पोहचवण्यासाठी गाडी नसल्याने टॅक्सी हा एकमेव पर्याय आमच्याकडे आहे. मेट्रो स्टेशनच्या बाहेर टॅक्सी ब-याचवेळा पटकन मिळते पण येतांना टॅक्सी मिळत नाही. काॅल टॅक्सी बोलावून घ्यावी लागते.
असच एकदा काही कामानिमित्त मला तिच्या शाळेत जावे लागले. कडक उन्हाळ्यामुळे सकाळी सकाळीच तापमानाचा पारा चढायला लागतो. मेट्रो स्टेशनवर उतरल्यावर मला पटकन टॅक्सी मिळाली. या ड्रायव्हरला शाळा कुठे आहे हे सुदैवाने माहिती होते. नाहीतर ब-याचवेळा टॅक्सी ड्रायव्हरनाही रस्ता दाखवत तेथे न्यावे लागते अशी ही शाळा आडवळणी आहे. त्याने मला बरोबर ठीकाणावर पोहचवले. पण मला परत कसं जायचं याची काळजी वाटत होती. मी टॅक्सीच्या बाहेर पडतांना टॅक्सी ड्रायव्हरला म्हणलो की,
"तुम्ही कृपया दहा पंधरा मिनीटं माझ्यासाठी थांबाल का? जर तुम्हाला भाडं मिळाले तर तुम्ही जा."
तो बिचारा थोडावेळ थांबण्यास तयार झाला.
मी शाळेच्या कार्यालयात जावून माझे काम मी करून आलो. पण माझ्या कामाला मला अर्धा तास लागला. मी विचार केला की टॅक्सीवाला तो माणूस गेला असेल. आता उगाचच उन्हात उभा राहुण काॅल टॅक्सी येईल पर्यंत थांबावे लागेल. मी शाळेच्या गेटबाहेर पडलो. शाळा अगदी वाळवंटात बांधली आहे. इकडचा भाग आता विकसीत होत आहे पण तरीही तापलेल्या वाळवंटाचा दाह अंगाची लाही लाही करत होता. घड्याळात पाहिलं तर जेमतेम सकाळचे दहाच वाजलेले होते. भर दुपारी बारा नंतर इथं काय परीस्थिती असेल याचा विचार न केलेलाच बरा.
बाहेर मोघाची पिवळ्या रंगाची नॅशनल टॅक्सी पाहून माझ्या जीवात जीव आला. मी टॅक्सीत बसलो. त्या ड्रायव्हरचे मी धन्यवाद मानले. तो ही मला म्हणाला की "तुम्ही मला थांबवले नसते तर मलाही परत रिकामेच जावे लागले असते. तेंव्हा मी ही तुमचा आभारी आहे."
टॅक्सीवाला बोलता झालेला पाहुण मी ही त्याच्याशी गप्पा मारण्यास सुरूवात केली. त्याचे उर्दूचे अस्खलित उच्चार ऐकून हा पाकिस्तानी आहे, असा मला अंदाज लावायला वेळ लागला नाही. नाहीतरी बहुतांश टॅक्सी ड्रायव्हर हे पाकिस्तानीच असतात.
"तुम्ही जर इथं रोज येत असाल तर माझा नंबर घेऊन ठेवा, मी येत जाईन तुमच्यासाठी" तो फार प्रेमाने म्हणाला.
"मी काय रोज येत नाही, परंतू कधीतरी यावे लागते. तरीही मी तुमचा नंबर ठेवतो."
त्याच्याकडून नंबर घेतल्यानंतर मी तो माझ्या मोबाईल मध्ये सेव्ह करतांना ड्रायव्हरला त्याचे नाव विचारले. त्याने एजाज असे नाव सांगितले.
मी माझे नाव गणेश सांगितल्यावर तो लगेच म्हणाला "तुमच्या नावाचा मला अर्थ माहित आहे, हत्ती..... बरोबर ना"
मी हो म्हटल्यावर तो पुढे बोलू लागला.
"मी सौदीत पुर्वी कामाला होतो. तिथं माझ्या बरोबर गणेश नावाचा मित्र होता. मी सौदीत जेद्दाला एका चांगल्या कंपनीत परचेस काॅर्डीनेटर या पोस्टवर होतो. साडेनऊ वर्षे मी तिथं काम केलं. पण काही कारणांमुळे मला राजीनामा देऊन परत जावे लागले. नंतर मला चांगला व्हिजा मिळाला नाही. ब-याच प्रयत्नानंतर दुबईत टॅक्सी ड्रायव्हर म्हणून व्हिजा मिळाला. माझी मजबूरी होती म्हणून मला आता टॅक्सी चालवावी लागते. मी अजून नवीनच आहे येथे. मला जास्त दुबईतील ठिकाणेही माहीत नाहीत. एक महिनादेखील झाला नाही मला येऊन." तो सांगत होता.
मी विचारले "मग पगार पाणी कसं असते तुमचे?"
"आम्हाला असा ठरावीक पगार नसतो. दोन ड्रायव्हरमध्ये मिळून एक टॅक्सी असते. बारा बारा तासाच्या अंतराने आमची ड्यूटी बदलते. आम्ही जेवढे बारा तासात कमवू त्याच्यावर ठराविक प्रमाणात आम्हाला पैसा मिळतो. कधी दिवसाला ८० ते १०० दिरहम्स होतात. जर काम नाही केले तर काहीच मिळत नाही. तेव्हा टॅक्सी ड्रायव्हर कधी सुट्टीच घेत नाहीत. अगदी आजारी असला तरीही नाही." मला त्यांच ते बोलणं ऐकून फार कसंतरी वाटलं. टॅक्सी ड्रायव्हरला किती कष्ट करावे लागत असतील याचा मला जरा अंदाज आला.
"मग आर टी ए (दुबईतील पब्लिक ट्रान्स्पोर्ट चालणारी सरकारी संस्था) काय मिळते यातून?" मी सहजच विचारले
"आर टी ए ची फार दादागिरी आहे. त्यांच्या नावाने सा-या कंपन्या काम करतात. त्यांना वर्षाचे ठरावीक आणि रोजच्या एकून भाड्याची ठरलेली टक्केवारी आयती द्यावी लागते. जर कंपनीने काही नियम मोडल्यास कंपनी दंड भरते नाही तर ड्रायव्हरने काही अपघात केल्यास ड्रायव्हरच्या डोक्यावर तो खर्च येतो. आता मला अजून पहिला पगार झाला नाहीपण माझ्या नावावर पंधराशे दिरहम्स अलरेडी दंड जमा झालाय. ट्रॅफिक अॅक्सिडेंटमध्ये आमची चुक जरी नसली तरी कंपनी आम्हाला दंड करते. तेंव्हा आम्हाला फार काळजीपूर्वक गाडी चालवावी लागते. टॅक्सी ड्रायव्हर हमेशा असल्या दंडाच्या कर्जातच जगतो."
"तुम्ही दिवसाला ८०० ते १००० भाडे जमवत असाल ना?" मी प्रश्न केला.
"नाही आमचे जास्तीत जास्त फक्त २०० ते २५० होतात. जे सिनीयर ड्रायव्हर आहेत त्यांचे होतात ८०० ते १०००"
एवढ्या गप्पा मारल्यानंतर माझं मेट्रो स्टेशन आले. येतांनाचे साडे वीस दिरहम भाडे झाले. मी त्या ड्रायव्हरला पंचवीस दिसहम दिले, तो मला उरलेले पैसे देत होता. मी त्याला वरचे साडेचार दिरहम टिप म्हणून देऊन टाकले. मला त्याची फार दया आली. आभार मानून मी मेट्रोच्या दिशेने चालत निघालो.
दुबईत प्रत्येकाला किती जीव तोडून मेहनत करावी लाजते ना? पण आपल्या देशाततील लोकांना का वाटते की दुबईत गेल्यावर फार पैसा आहे. का तो झाडाचा लागतो काय? हा टॅक्सीवाला किती मेहनत घेतोय बिचारा. असच इतर क्षेत्रातील कामगारही पोटाला चिमटे घेत आपल्या परिवारासाठी जगत असतील. त्यांचीही या टॅक्सी ड्रायव्हर सारखी काही मजबुरी असेल?
~ गणेश
कोणत्याही टिप्पण्‍या नाहीत:
टिप्पणी पोस्ट करा